Evde hayvan beslemenin kiracılık ilişkisine etkisi merak edilen konular arasında yer alıyor. Ev sahibi-kiracı arasında zaman zaman tartışmalara neden olan bu durum, Türk Borçlar Kanunu kapsamında değerlendiriliyor. Peki kiracının evde hayvan beslemesi, gerçekten tahliye nedeni sayılır mı?
Kiracıların Hayvan Besleme Hakkı Yasal Olarak Korunuyor mu?
Hayvan sever kiracıların en çok merak ettiği sorulardan biri, kiralanan evde kedi veya köpek beslemenin hukuki açıdan bir engel teşkil edip etmediği. Bu konuda temel referans noktası Türk Borçlar Kanunu ile birlikte apartman yönetim planı ve kira sözleşmesindeki özel hükümler olarak öne çıkıyor.
Kanunen kiracının evde evcil hayvan beslemesi açıkça yasaklanmış değil. Ancak bazı koşullarda ev sahibi ya da apartman yönetimi, bu duruma karşı çıkabilir. Özellikle şu durumlarda kiracının zor durumda kalması olasıdır:
- Kira sözleşmesinde “evcil hayvan beslenemez” şeklinde özel bir madde bulunuyorsa
- Hayvanın çevreye ciddi rahatsızlık vermesi (gürültü, koku vs.) söz konusuysa
- Apartman yönetim planında evcil hayvan beslenmesinin yasaklandığı açıkça belirtilmişse
Tahliye Nedeni Olabilir mi?
Kiracının evde hayvan beslemesi, doğrudan tahliye sebebi değildir. Ancak bazı özel durumlarda bu durum tahliye davasına zemin oluşturabilir. Burada kritik nokta, hayvanın komşulara veya eve zarar verip vermediğidir.
Örnek bir hukuki senaryo:
- Kiracının beslediği köpek sürekli havlayarak apartman sakinlerini rahatsız ediyorsa,
- Komşular bu durumdan dolayı şikâyetçi olmuşsa,
- Bu şikâyetler yazılı olarak belgelenip, noterden ihtar çekildiyse,
ev sahibi, gereken yasal süreci izleyerek tahliye davası açabilir.
Bu süreçte yalnızca sözlü şikâyet yeterli değildir; belgelenmiş bir rahatsızlık hali ve kanuni dayanak şarttır.
Yargıtay Kararları Ne Diyor?
Türk hukuk sisteminde içtihatlar büyük önem taşır. Nitekim Yargıtay daha önce benzer konularda verdiği bazı kararlarla bu tartışmaya ışık tutmuştur. Öne çıkan örneklerden biri şudur:
“Hayvanın beslenmesi doğrudan tahliye sebebi oluşturmaz. Ancak hayvanın apartman huzurunu bozacak derecede rahatsızlık yaratması durumunda, bu eylem tahliye gerekçesi sayılabilir.”
(Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, 2019/3897 E., 2020/1120 K.)
Bu kararlar, hayvan beslenmesinin ancak komşulara zararlı etkileri varsa ve bu durum somut biçimde kanıtlanmışsa tahliye davasında kullanılabileceğini ortaya koyuyor.
Apartman Yönetmeliği ve Site Kuralları Ne Kadar Geçerli?
Kiracıların karşılaştığı bir diğer önemli unsur da apartman yönetim planı ve site içi düzenlemeler. Eğer bu belgelerde evcil hayvan beslemek açıkça yasaklanmışsa, kiracı bu kurala uymak zorundadır. Aksi durumda, apartman yönetimi ya da ev sahibi ihtarname çekerek kiracının hayvanı evden uzaklaştırmasını talep edebilir.
Yönetim planları, Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında bağlayıcılık taşır. Ancak bu yasaklama da her koşulda geçerli sayılmaz. Eğer hayvan herhangi bir şekilde rahatsızlık yaratmıyorsa, sadece varlığı nedeniyle tahliye istenemez. Bu noktada hayvan hakları ve mülkiyet hakkı arasında hassas bir denge kurulmaktadır.
Kira Sözleşmesinde Açık Hüküm Varsa Ne Olur?
Kira sözleşmeleri, taraflar arasında bağlayıcı belge niteliği taşır. Eğer sözleşmede “kiracı evcil hayvan besleyemez” maddesi açıkça yer alıyorsa, kiracının bu maddeyi ihlal etmesi ev sahibine fesih hakkı tanıyabilir.
Ancak bu durumda da yine doğrudan tahliye gerçekleşmez. Süreç şu şekilde işler:
- Ev sahibi kiracıya noter yoluyla ihtar çeker
- Kiracıya süre tanınarak evcil hayvanın evden çıkarılması talep edilir
- Talep karşılanmazsa, mahkemeye tahliye davası açılabilir
Ancak unutulmamalıdır ki her sözleşme maddesi, insan ve hayvan haklarıyla çelişmemeli. Mahkemeler bu konuda genellikle “makul denge” gözetmektedir.
Hayvan Hakları Perspektifi
Konunun sadece mülk sahipliği ve kira ilişkisi boyutuyla değil, hayvan hakları açısından da değerlendirilmesi gerekir. Türkiye’de Hayvanları Koruma Kanunu uyarınca evcil hayvanların refahı da önem taşır. Keyfi yasaklamalar ya da tahliye baskısı, mahkemeler tarafından zaman zaman orantısız müdahale olarak değerlendirilebilmektedir.
Bazı davalarda mahkemeler, hayvanın evde sessiz ve eğitimli şekilde yaşamını sürdürdüğünü, çevreye rahatsızlık vermediğini tespit ederse, kiracının lehine karar verebilmektedir.
Kiracılar Ne Yapmalı?
Evcil hayvan sahiplerinin, kira ilişkisine zarar vermemek ve haklarını korumak adına şu adımları atması önerilir:
- Kira sözleşmesini imzalamadan önce ev sahibiyle hayvan konusunda açık iletişim kurmak
- Sözleşmeye hayvan beslemeye izin verildiğini gösteren madde ekletmek
- Apartman yönetim planını ve site kurallarını incelemek
- Hayvanın çevreye zarar vermemesi için gerekli önlemleri almak (havlama eğitimi, hijyen vb.)
- Olası anlaşmazlıklarda hukuki destek almak
Bu önlemler, hem kiracı hem de ev sahibi açısından daha sağlıklı bir ilişki zeminine katkı sağlar. Ayrıca uzun vadede tahliye gibi ciddi hukuki sorunların önüne geçilmesini sağlar.
