Kiracılar evden taşınmadan önce yasal haklarını bilmeli. Hangi durumlarda depozito iade edilir, ev sahibi tahliye talebinde bulunabilir mi, noter tebligatı gerekli mi? İşte evden çıkarken mağdur olmamak için bilmeniz gereken kritik detaylar.
Kira Sözleşmesinin Feshi: Yazılı Belge Şart
Ev sahibi ya da kiracı tarafından kira sözleşmesinin sona erdirilmesi için yazılı bir fesih bildirimi gereklidir. Kiracının evi boşaltmadan en az 15 gün önce yazılı bir şekilde bildirimde bulunması, olası uyuşmazlıkların önüne geçer. Aksi takdirde kira sözleşmesi otomatik olarak bir yıl daha uzayabilir.
Uzmanlar, bu bildirimin noter kanalıyla ya da iadeli taahhütlü mektupla yapılmasını öneriyor. E-posta ya da sözlü bildirimler hukuki geçerlilik açısından yetersiz olabilir.
Depozito Geri Alınabilir mi?
Kiracıların sıkça yaşadığı problemlerden biri depozito iadeleridir. Ev sahibinin depozitoyu iade etmemesi durumunda, kiracıların bunu yasal yolla talep etme hakkı vardır.
Türk Borçlar Kanunu’na göre, kiracı evi teslim aldığı gibi bırakmışsa ve herhangi bir zarara yol açmamışsa, depozito en geç üç ay içinde iade edilmelidir. Anlaşmazlık yaşanması durumunda kiracı, sulh hukuk mahkemelerine başvurarak hakkını arayabilir.
Tahliye Talebi Sadece Belirli Şartlarda Geçerli
Ev sahibi, keyfi nedenlerle kiracıyı evden çıkaramaz. Tahliye için geçerli ve yasal sebeplerin olması gerekir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Ev sahibinin veya birinci dereceden yakınının konut ihtiyacı
- Kiracının kira bedelini ödememesi
- Sözleşmede belirtilen tahliye taahhüdünün yerine gelmesi
- Mahkeme kararı ile tahliye
Ev sahibinin, bu gerekçeleri belgeleyerek mahkemeye başvurması ya da tahliye taahhütnamesine dayanması gerekir.
Ekspertiz ve Teslim Tutanağı Önemli
Kiracının evden çıkarken mağduriyet yaşamaması için evin teslimini mutlaka ekspertiz raporu veya teslim tutanağı ile belgeye dökmesi tavsiye edilir. Bu belge sayesinde evde herhangi bir hasarın olup olmadığı tarafsız biçimde ortaya konabilir.
Aksi takdirde ev sahibi sonradan hasar iddiasında bulunarak depozitonun iadesini engelleyebilir.
Elektrik, Su ve Doğalgaz Abonelikleri
Kiracılar evden taşınırken elektrik, su ve doğalgaz gibi hizmetlerin aboneliklerini iptal ettirmeyi unutmamalı. Bu hizmetlerin devam etmesi durumunda yeni kiracının yapacağı harcamalar önceki kiracının üzerine kalabilir.
Ayrıca bazı belediyeler ve dağıtım şirketleri, kapatma işlemleri için borçsuzluk yazısı talep edebilmektedir. Bu yüzden işlem yapmadan önce ilgili kurumlardan detaylı bilgi alınması önemlidir.
Ev Sahibi ile Uyuşmazlıkta Arabuluculuk Zorunlu
1 Eylül 2023 itibarıyla yürürlüğe giren düzenlemeye göre, konut kiralarındaki uyuşmazlıklarda arabulucuya başvuru zorunlu hale geldi. Depozito iadesi, kira bedeli ya da tahliye gibi konularda dava açmadan önce mutlaka arabuluculuk süreci işletilmeli.
Bu aşama, taraflar arasında uzlaşma sağlanamazsa dava yoluna gidilmesine olanak tanıyor. Ancak bu süreci atlayan tarafın davası reddedilebiliyor.
Kiracı Hakları Hakkında Bilgi Alabileceğiniz Kurumlar
Kiracıların haklarını öğrenebilecekleri ya da destek alabilecekleri bazı kurumlar:
- Tüketici Hakem Heyetleri
- Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı
- Türkiye Barolar Birliği
- İl ve ilçe belediyelerinin hukuk danışmanlığı birimleri